درست است که هر جرمی مجازاتی دارد اما گذراندن عمر در زندان، می‌تواند آسیب‌زا و رنج‌آور باشد. می‌تواند سایۀ مادر یا پدری را از سر خانه و فرزندان کوتاه کند و مشکلات بیشتری برای زندانی و خانواده‌اش پدید آورد.
استفاده از پابند الکترونیکی همان راه حلی است که تکنولوژی پیش پای زندانی‌ها قرار داده است تا بتوانند دوباره به زندگی باز گردند. این پابندها تعداد زندانیان جرایم سبک درون زندان را هم کاهش می‌دهند با این حال هدف استفاده از این سامانه، فقط کاهش جمعیت زندانیان نیست و توجه به فرد، خانواده و جامعه جایگاه ویژه‌ای در ارائه و پیگیری چنین طرحی دارد.
زندانی باید مبلغی را برای در اختیار داشتن این پابندها پرداخت کند و ممکن است چنین مبلغی برایش ممکن نباشد، به همین دلیل آنها که دستی در آزادی زندانیان دارند با اهدای رقم کوچکی می‌توانند خانواده‌ای را دوباره دور هم جمع کنند، مخصوصاً در روزهای آخر سال که همه دوست دارند کنار اعضای خانواده‌شان باشند.
پابند الکترونیکی زندانیان چیست؟
ردیاب مچی زندانیان به عبارتی یک وسیله کوچک شبیه پابند معمولی است که به قسمت مچ پای افراد بسته می‌شود؛ البته این پابند خیلی کوچک نیست اما قابل حمل است و در راه رفتن فرد مشکلی ایجاد نمی‌کند.
این ابزار برای کنترل رفت‌وآمد محدود زندانیان در منطقه زندان و یا محیط‌های خارج از آن استفاده می‌شود. شکل ظاهری این پابند شبیه ساعت‌های دیجیتال است و وزن سنگین و حتی ظاهر عجیبی هم ندارد.
پابند مانند جی پی اس عمل می‌کند و توسط سیستم مانیتورینگ در تهران کنترل می‌شود. هر نوع دستکاری این دستگاه قابل مشاهده است و به زندانی تذکر داده می‌شود و اگر فرد به هشدار‌ها بی‌اعتنا باشد، به قاضی دادگاه اعلام خواهد شد تا اقدامات لازم در این خصوص انجام شود.
استفاده از پابند الکترونیکی براساس کدام قانون انجام می‌شود؟
در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نهاد‌های جدیدی به منظور کاستن از تعداد محکومان به حبس، پیش‌بینی و راهبرد‌های مربوط به کاهش جمعیت کیفری در 6 نهاد پیش‌بینی شد که از جمله این نهاد‌ها معافیت از کیفر، تعویق صدور حکم، تعلیق اجرای مجازات، نظام نیمه‌آزادی، قرار گرفتن تحت نظارت سامانه‌های الکترونیکی است.
به موجب ماده 62 قانون مذکور در جرائم تعزیری از درجه پنج تا درجه هشت، دادگاه می‌تواند در صورت وجود شرایط مقرر در تعویق مراقبتی، محکوم به حبس را بارضایت وی در محدودۀ مکانی مشخص تحت نظارت سامانه الکترونیکی قرار دهد، بر این اساس کسانی که مشمول حبس تا 5 سال هستند و یا باید جزای نقدی تا سقف 18 میلیون تومان پرداخت کنند در صورت داشتن سایر شرط‌ها، مشمول استفاده از این سامانه قرار می‌گیرند. با اجرای این طرح محکومان به حبس با رضایت خود زندانی و در محدودۀ مشخص سامانه الکترونیکی تحت نظارت قرار می‌گیرند.
پابند الکترونیکی برای کدام زندانی‌هاست؟
در فرم‌هایی که به زندانیان ارائه می‌شود این امکان وجود دارد که فرد بتواند محدودۀ مورد نظر خود را انتخاب کند تا پابند الکترونیکی برای تردد در آن محدودۀ خاص مثل مسیر محل کار تا خانه تنظیم شود. به این ترتیب قاضی هم هنگام صدور حکم به شکلی عمل خواهد کرد که فرد به دردسر و گرفتاری دچار نشود.
درخواست پابند الکترونیکی پس از ارائه به زندان و موافقت مقامات آن به قاضی اجرای حکم ارائه می‌شود وتا او درخواست زندانی را با نظر موافق نزد قاضی صادرکننده حکم قطعی که ممکن است دادگاه کیفری 2 یا دادگاه تجدیدنظر باشد، ارسال می‌کند.
طبق ماده 553 و 554 قانون آیین دادرسی کیفری، قاضی می‌تواند حکمی صادر کند؛ مبنی بر اینکه باقیمانده دوران محکومیت فرد تحت مراقبت الکترونیکی در محدوده‌ای سپری شود که با موافقت محکوم‌علیه تعیین شده است.
پرونده نزد قاضی اجرای احکام برمی‌گردد و قاضی اجرای احکام مراتب را به زندان اعلام می‌کند و به زندان دستور می‌دهد که فردی را از زندان به مرکز مراقبت الکترونیکی زندان معرفی کند. در آنجا فرد وثیقه‌ای را که به مبلغ دو میلیون تومان تعیین شده است پرداخت می‌کند و بعد از آموزش لازم پابند بر روی پایش نصب می‌شود.
بعد از برقراری ارتباط بین پابند با سرور مرکزی در اتاق مانیتورینگ، فرد آزاد است که دوران محکومیت خود را خارج از زندان سپری کند.
همچنین هستند افرادی که هنوز به زندان فرستاده نشده‌اند و پروندۀ آنان در مرحلۀ تشکیل جلسۀ محاکمه و صدور حکم قرار دارد. در چنین مواردی متهم یا وکیل او می‌توانند داشتن پابند الکترونیکی را به قاضی صادر پیشنهاد کنند. به این ترتیب در صورت صلاح‌دید قاضی، مجازات حبس متهم با تعیین محدوده تردد به استفاده از پابند الکترونیکی تبدیل می‌شود.
در مواردی که فرد به دلیل ناتوانی در معرفی کفیل و یا تودیع وثیقه در زندان به سر می‌برد هم قاضی اجرای احکام به زندان اعلام می‌کند که فرد به مرکز مراقبت الکترونیکی برای اجرای رأی اعزام شود، ولی اگر فرد در دوران اتهام با تودیع وثیقه یا معرفی کفیل آزاد باشد، زندان این فرد را احضار می‌کند و بعد از معرفی به مرکز مراقبت الکترونیکی، احراز هویت صورت می‌گیرد و باقی فرایند انجام می‌شود.
استفاده‌های خاص پابند الکترونیکی
به جز مواردی که به آزادی زندانی با پابند الکترونیکی به جای تحمل حبس مربوط می‌شود، استفاده از این ابزار در موارد دیگری هم می‌تواند مفید باشد.
رفتن به مرخصی
به عنوان مثال زندانیانی که جرم سبکی مرتکب شده‌اند و در طول دوران حبس خود، رفتار معقولی دارند، می‌توانند به مرخصی بروند. در این مواقع استفاده از ردیاب زندانیان راهکاری هوشمندانه برای کنترل بر زندانی در دورۀ مرخصی است. طوری که می‌توان از مکان‌های رفت‌وآمد او اطلاع داشته و در صورت خروج از محدودۀ جغرافیایی مورد نظر، تمهیدات لازم را اندیشید.
حضور در دوره‌های آموزشی
برخی از زندانیان هم در دوران حبس خود به آموزش مهارت‌های مختلف از جمله نجاری، خیاطی و … مشغول می‌شوند. به همین منظور ساعاتی از روز را برای گذراندن دورۀ آموزشی خود، خارج از زندان به سر می‌برند. در این شرایط استفاده از ردیاب برای زندانیان، کنترل بهتر و راحت‌تری را برای مسئولین زندان به همراه می‌آورد.
استفاده در داخل زندان
بسیاری از مجرمین که به حبس ابد و یا اعدام محکوم هستند همیشه دنبال راهی برای فرار از زندان می‌گردند. این افراد به مراقبت و کنترل دقیق‌تری نیاز دارند. به همین دلیل به کارگیری از ردیاب ویژه مجرمان و بستن آن دور مچ پای مجرم می‌تواند راهکار مناسبی برای کنترل دقیق خلافکاران به حساب بیاید.
محدوده عملکرد ردیاب زندانیان چقدر است؟
محدوده عملکرد ردیاب زندانیان بر اساس درخواست زندانی و تایید دادگاه مشخص می‌شود. در واقع در این فرآیند، زندانی محدوده‌های تردد روزانه خود را از قبیل محل کار، محل زندگی و … را به اطلاع دادگاه می‌رساند. سپس با تایید دادگاه، محدوده مورد نظر مشخص شده و عبور از آن برای زندانی غیرمجاز است.
نیکان و آزادی زندانیان با پابند الکترونیکی
مؤسسۀ خیریۀ سبحان در میان همۀ فعالیت‌های نیکوکارانه‌ای که همراه حامیان خود انجام می‌دهد برای آزادی زندانیان جرایم سبک و غیرعمد اهمیت بسیاری قائل است. خیریۀ نیکان ماموت خود را حامی خانواده‌ها می‌داند و چه چیزی بهتر از جمع‌کردن اعضای یک خانواده دور هم.
حامیان سبحان هم علاقۀ بسیاری به این کار دارند و تا به حال چند زندانی به همت آنان از زندان آزاد شده‌اند. با این حال تأمین هزینۀ پابند الکترونیک در سبحان هم اتفاق جدیدی است که به همت حامیان فراهم شده است. در این زمینه در روزهای آخر امسال یعنی سال 1402 حامیان مبلغی را به سبحان هدیه داده‌اند تا برای چند زندانی جرایم سبک پابندهای الکترونیکی تهیه شود و آنان نزد خانواده‌هایشان بازگردند.
اگر شما هم دوست دارید در این کار خیر سهیم شوید و با همت عالی خود مبلغی را به شماره حساب…….. یا شماره کارت ……… خیریۀ سبحان واریز کنید تا حتی یک زندانی دیگر هم از زندان آزاد شود.
اگر این مقاله را دوست داشتید می‌توانید نظراتتان را از طریق این صفحه با ما در میان بگذارید تا بتوانیم مطالب مفید‌تری برای شما تهیه کنیم.
